Ruszają zapisy na ogólnopolską konferencję naukową Dezinformacja i inne zniekształcenia informacyjne jako wyzwanie dla bezpieczeństwa społecznego, organizowaną przez Uczelnię Korczaka oraz Centrum Analiz Społeczeństwa Informacyjnego, która odbędzie się na Wydziale Nauk Społecznych w Warszawie 24 września 2024.
Zobacz program wydarzenia >
Pobierz komunikat i zaproszenie na konferencję >
Dezinformacja konsekwencją życia w dobie społeczeństwa informacyjnego
Po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku zjawisko dezinformacji zauważone zostało przez szerokie kręgi społeczne i stało się jednym z najczęściej poruszanych tematów w zakresie nauk o komunikacji i mediach, nauk politycznych i bezpieczeństwa narodowego. Wśród badaczy większości dyscyplin naukowych, aktywistów, osób pełniących funkcje urzędnicze i polityczne istnieje konsensus co do tego, że dezinformacja stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla porządku demokratycznego. Sama w sobie jest ona elementem szerszego zjawiska – zniekształceń informacyjnych, które obejmują całą paletę nowych problemów, takich jak przeciążenie i stres informacyjny, mowa nienawiści, cyberbullying, kradzież tożsamości, uwodzenie i krzywdzenie seksualne, radykalizacja prowadząca do przemocy czy używanie tzw. teorii spiskowych.
W niemal namacalny sposób mogliśmy doświadczyć społecznych kosztów zniekształceń informacyjnych podczas pandemii COVID-19, kiedy ruchy antyszczepionkowe wywierały ogromny wpływ na odmowę skorzystania z rozwiązań oferowanych przez system zdrowia, co skutkowało utratą zdrowia i życia ludzi. Od lat wiele zniekształceń informacyjnych dotyczy też tematu uchodźców. W pierwszym okresie wojny w Ukrainie doszło na tym tle do tworzenia w Przemyślu samozwańczych grup nacjonalistycznych „patrolujących ulice miasta” w poszukiwaniu osób zza wschodniej granicy. Miały nawet miejsce incydenty, podczas których dopuszczono się wobec uchodźców przemocy fizycznej. Konsekwencją działań dezinformacyjnych była też silna stygmatyzacja przedstawicieli środowiska LGBTQ+ w postaci uchwał samorządów, zgodnie z którymi obszary znajdujące się pod ich zarządem obwoływano „strefami wolnymi od LGBTQ+”.
Najsilniej narażone na zniekształcenia informacyjne, w szczególności dezinformację, są zagadnienia dotyczące: klimatu (ponad połowa osób przebadanych przez GfK Polonia ma błędne przekonania klimatyczne), zdrowia (40 proc.), polityki (ponad 20 proc.) i nowych technologii, w tym wpływu 5G (niecałe 20 proc.)[1]. Dane te zmieniają się w czasie, niemniej raport z badań Fundacji Digital Poland z 2024 roku, zrealizowanych wraz ze Stowarzyszeniem Demagog, pokazuje, że 1/3 Polaków wierzy, iż spisek klimatyczny ma na celu zniszczenie gospodarek bazujących na węglu. Aż 38 proc. respondentek/respondentów jest przekonanych, że nasz kraj utracił swoją suwerenność i jest kontrolowany przez Unię Europejską, a 32 proc. przyznaje, że ideologie feminizmu i LGBTQ+ mają na celu narzucenie większości Polek/Polaków zmiany stylu życia[2].
Przyjmujemy, że podmiotem bezpieczeństwa społecznego jest wspólnota. Jej funkcją jest dążenie do spójności społecznej, wzrostu zaufania i integracji kulturowej. W centrum naszego zainteresowania znajdują się zarówno aspekty psychospołeczne i socjalne. Zniekształcenia informacyjne, stanowiące konsekwencję życia w dobie społeczeństwa informacyjnego, skutkują obniżeniem poziomu bezpieczeństwa wspólnoty i powinny być analizowane z perspektywy wielu dyscyplin. Poza wskazanymi już wcześniej naukami o komunikacji i mediach oraz naukami politycznymi i bezpieczeństwem narodowym chcemy uczynić go także tematem dyskusji w gronie polityków społecznych, psychologów, pedagogów, pracowników socjalnych, ekspertów w zakresie nauk o zdrowiu oraz klimatu i wielu innych teoretyków i praktyków mierzących się z tymi wyzwaniami XXI wieku.
Obszary problemowe, na poruszeniu których zależy nam w szczególności:
- Wpływ dezinformacji na dobrostan człowieka i kondycję społeczeństwa.
- Prewencyjna funkcja higieny cyfrowej.
- Perspektywa ekologii mediów oraz ekologii informacji.
- Edukacja jako narzędzie przeciwdziałania zniekształceniom informacyjnym.
- Polaryzacja i radykalizacja prowadząca do przemocy jako wyzwanie dla pedagogów, psychologów i pracowników socjalnych.
- Społeczne koszty teorii spiskowych.
- Wpływ dezinformacji na jakość życia grup mniejszościowych w Polsce, w tym mniejszości etnicznych, seksualnych, religijnych.
- Zadania instytucji publicznych i mediów wobec wyzwań związanych z dezinformacją i innymi zniekształceniami informacyjnymi.
Gościni specjalna konferencji
Anna Mierzyńska
Analityczka sieci, badaczka dezinformacji, publicystka, autorka książki Efekt niszczący. Jak dezinformacja wpływa na nasze życie (Wydawnictwo Agora, Warszawa 2022). Egzemplarze książki, z możliwym wpisem autorki, losowane będą wśród osób biorących udział w konferencji.
prof. Jacek Pyżalski
Pedagog specjalny, badacz wpływu nowych technologii na ich użytkowników, profesor na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nauczyciel i wychowawca z wieloletnim doświadczeniem.
Kwestie organizacyjne i kluczowe terminy:
- Zgłoszenia na konferencję przyjmujemy poprzez uzupełnienie formularza zgłoszeniowego
- Konferencja jest nieodpłatna. Odbywa się wyłącznie w trybie offline. Ze względów organizacyjnych liczba miejsc jest ograniczona.
- Termin zgłaszania propozycji wystąpienia z referatami: 30 sierpnia.
- Termin potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia oraz opublikowania wstępnego planu konferencji: 10 września.
- Planujemy też przygotowanie w tym temacie monografii wieloautorskiej.
- Pracujemy także nad wydaniem publikacji „pod redakcją” w wydawnictwie tzw. punktowanym. Osoby planujące wystąpić na konferencji z referatami i chcące zamieścić w publikacji swój autorski rozdział zapraszamy do kontaktu z drem Konradem Ciesiołkiewiczem. Informacje organizacyjne oraz adres e-mail przekazywane będą w kolejnych komunikatach po ustaleniu programu konferencji.
Centrum Analiz Społeczeństwa Informacyjnego (CASI)
Interdyscyplinarny zespół zajmujący się funkcjonowaniem człowieka, grup społecznych, instytucji, organizacji oraz przedsiębiorstw w dobie społeczeństwa informacyjnego i mediów cyfrowych. Zadania CASI to: organizacja corocznej konferencji naukowej, przygotowywanie wraz ze studentkami/studentami raportów, opracowań i komentarzy do bieżących wydarzeń. Misją CASI jest również proponowanie rozwiązań wprowadzania perspektywy społeczeństwa informacyjnego dla wszystkich kierunków i kursów oferowanych przez Uczelnię. Centrum kieruje dr Konrad Ciesiołkiewicz z Uczelni Korczaka w Warszawie.
Komitet Naukowy:
prof. dr hab. Mirosław Grewiński – Przewodniczący Komitetu, rektor Uczelni Korczaka
dr Joanna Lizut – Prorektor Uczelni Korczaka
prof. dr hab. Roman Leppert – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Mariusz Panczyk – Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr hab. Barbara Skałbania – Prof. Uczelni Korczaka w Warszawie, Dziekan Wydziału Warszawskiego
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska – Prof. Uniwersytetu Warszawskiego
dr hab. Monika Przybysz – UKSW w Warszawie
dr hab. Jacek Pyżalski – Prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
dr hab. Sławomir Gawroński – Prof. Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzani w Rzeszowie
dr hab. Dariusz Tworzydło – Prof. Uniwersytetu Warszawskiego
dr hab. Paweł Kowal – Prof. Instytutu Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk
dr hab. Błażej Kmieciak – Prof. Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie
dr hab. Sławomir Sowiński – Prof. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
dr hab. n. o zdr. Magdalena Woynarowska – Prof. Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
dr Michał Boni – Uniwersytet SWPS
dr Katarzyna Bąkowicz – Uniwersytet SWPS
dr Michał Chlebowski – Uniwersytet SWPS
dr Anna Materska-Sosnowska – Uniwersytet Warszawski
dr Iga Kazimierczyk – Uniwersytet Warszawski, inicjatywa Wolna Szkoła
dr Agnieszka Klimska – Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
dr Grzegorz Stunża – Uniwersytet Gdański, prezes Polskiego Towarzystwa Edukacji Medialnej
dr Agata Jastrzębowska – koordynatorka kierunku Psychologia, Uczelnia Korczaka
dr Adam Nyckowski – Uczelnia Korczaka w Warszawie
dr Konrad Ciesiołkiewicz – Uczelnia Korczaka w Warszawie, pełnomocnik rektora, kierownik Centrum Analiz Społeczeństwa Informacyjnego (CASI).
Komitet organizacyjny:
dr Konrad Ciesiołkiewicz – Koordynator
dr Agata Jastrzębowska – Koordynatorka kierunku Psychologia Uczelni Korczaka
mgr Magdalena Bigaj – Kierowniczka Podyplomowych Studiów Higieny Cyfrowej, Instytut Cyfrowego Obywatelstwa
mgr Paweł Rabiej – Pełnomocnik Rektora Uczelni Korczaka
mgr Joanna Szczepaniak – Uczelnia Korczaka w Warszawie
mgr Ewelina Pietrzak – Uczelnia Korczaka w Warszawie
mgr Krzysztof Świdrak – Uczelnia Korczaka w Warszawie
Patronat
Patronat nad konferencją objął Komitet Nauk o Pracy i Polityce Społecznej Polskiej Akademii Nauk
Partner merytoryczny
Partnerem merytorycznym konferencji jest Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES). Szczególne wyrazy wdzięczności dla Pani Dyrektor Karoliny Malczyk!
[1] Digital Poland, Dezinformacja oczami Polaków 2022, (dostęp: 20.05.2024).
[2] Digital Poland, Dezinformacja oczami Polaków 2024, (dostęp: 20.05.2024).
